Tell me why I don’t like (Blue) Mondays?

Blue monday

Vandaag is het “Blue Monday”. Het verhaal gaat dat dit de meest deprimerende dag van het jaar is. Psychologie van de koude grond of is het echt zo? Tijd om dit fenomeen eens uit te diepen.

Wetenschappelijke formule uit de psychologie of inhaker?

De Britse psycholoog, Cliff Arnall, bedacht in 2005 een formule waaruit zou blijken dat de maandag van de laatste volle week van januari, de dag is waarop de meeste mensen zich treurig, neerslachtig of weemoedig voelen. Goede voornemens zijn mislukt, de vakantie lijkt nog ver weg, de dagen zijn nog donker en de maandag is voor veel mensen de eerste dag van de werkweek. Helaas, of misschien juist wel gelukkig, is zijn formule tot op heden in de wetenschap nog geen duidelijk onderbouwd concept.

Komt Blue Monday dan als inhaker uit de koker van een reclamebureau? Om als oplossing voor al uw  depressieve gevoelens in de koude wintermaanden meer zonvakanties aan de man te brengen? En werd “de wetenschap” of in dit geval Cliff Arnall gebruikt om grotere commerciële successen te halen?

Alles is wat je er zelf van maakt?

Trudy Dehue, wetenschapshistoricus en wetenschapssocioloog, besprak een aantal jaren geleden in haar boek “de depressie-epidemie” de geschiedenis van neerslachtigheid. Ze gaat daarin op zoek naar een verklaring voor de toename van depressie en analyseerde onder andere de commercialisering van het psychiatrisch onderzoek en de inhoud van de anti-depressiva reclames. Ze belicht het proces waarin het ideaal van de maakbare samenleving werd ingeruild voor dat van het maakbare individu. Waren voorheen externe omstandigheden de oorzaak van ellende, lijken we vandaag de dag  zelf verantwoordelijk voor wat ons overkomt. Dus als succes een keuze is? Geldt dat dan ook voor al het negatieve wat u meemaakt?

Filosofe Daan Rovers greep Blue Monday een aantal jaren terug aan als “een goed moment om te beseffen dat we af moeten van de extreme individualisering van de somberheid.” Ook psychologen benutten Blue Monday aan om aandacht te vragen voor depressie. Psychiater Witte Hoogendijk van het Erasmus MC benoemde de twee kanten van Blue Monday heel treffend: “Seizoensgebonden stemmingsdaling is ook wel een beetje seizoensgebonden media-aandacht.”

Positieve toekomstverhalen

Een interview met narratief psycholoog Anneke Sools gaf positieve inspiratie de systemische somberheidstrend te keren. De narratieve psychologie houdt zich juist bezig met het positieve en de toekomst. “Verhalende psychologie gaat over betekenis verlenen. Over hoe mensen zichzelf en de wereld om zich heen zien. Je ervaringen maken wie je bent. Dat gaat over het verleden. Ik kijk juist naar toekomstverhalen.” Ze zet op dit moment een onderzoek op rond leerlingen van het vmbo. Haar onderzoek moet aantonen dat je via kunst, verbeelding en verhalen leerlingen kan laten ervaren wat wél kan. Om zo hun zelfbeeld in positieve zin te keren en ze hun dromen te laten waarmaken.

Fake or fortune?

Is Blue Monday vandaag de dag nog enkel een commercieel concept, bedacht om geld te verdienen? Of sluit het aan bij iets reëels en is het juist een kans om aandacht te vragen voor vraagstukken die fundamenteler zijn? Arnall schijnt inmiddels wel schoorvoetend hebben toegegeven dat zijn Blue Monday formule onzin is.

Blue Monday, fake or fortune? Wie zal het zeggen. Wij nodigen u uit uw eigen visie te vormen.

Wij streven er naar u aan te zetten tot verder denken, over onderwerpen die in de toekomst het verschil maken. Gevoed door actuele kennis en ervaringen van docenten en mededeelnemers scherpt u uw eigen visie. Bent u bijvoorbeeld nieuwsgierig naar waarom mensen doen zoals ze doen? Bekijk dan eens onze opleiding: Psychologie in Organisaties. Wilt u verder denken over problemen die u niet kunt oplossen, maar wel om een beslissing vragen? Dan is de opleiding Filosofie in Organisaties misschien iets voor u. Witte Hoogendijk doceert in de leergang Nieuw Leiderschap in Organisaties over mentale gezondheid in stressvolle omstandigheden

Op de hoogte gehouden worden?

Elke maand sturen we nieuw gepubliceerde kennisartikelen en houden we je op de hoogte van (gratis) inspiratiesessies en relevante informatie over onze academische opleidingen.