HR-vraagstukken zijn dagelijkse kost voor leidinggevenden

Zoeken naar nieuwe aanwas op een krappe arbeidsmarkt, voorkomen dat medewerkers uitvallen of elders gaan werken, hoofdbrekens om de roosters rond te krijgen, omgaan met weerstand in je team tegen broodnodige veranderingen: voor veel leidinggevenden zijn dergelijke HR-vraagstukken dagelijkse kost. Hoe houd je medewerkers aan boord? Hoe houd je ze gemotiveerd en vitaal, als ze ouder worden? En wat kun je zelf doen om met werkplezier je pensioen te halen? Tijdens de leergangen van kerndocent Klaske Veth komen deze uitdagingen uitgebreid aan bod. Net als in haar nieuwe boek Werken met WOW– Een gids voor plezier en voldoening in de tweede helft van je loopbaan.

Klaske Veth is naast haar lectorschap aan de Hanzehogeschool Groningen kerndocent van twee leergangen van AOG School of Management: Visie op Werk en Arbeidsmarkt en Nieuw Leiderschap in Organisaties. Tijdens beide leergangen besteedt ze aandacht aan de HR-verantwoordelijkheden van leidinggevenden. Klaske: ‘Hoe we binnen een organisatie omgaan met mensen, waarom ze binnenkomen, blijven of vertrekken wordt gedragen door de leidinggevende. Die is letterlijk zowel de boksbal als de inspirator in het team. Hoe houd je als leider je mensen vitaal en gemotiveerd? En vooral: wat kun je zelf doen om je werkplezier te behouden in de tweede helft van je loopbaan?’

De wicked problems van de toekomst breed aanvliegen

Als leider moet je in feite een transition professional zijn, vervolgt ze. ‘In een wereld die alleen maar complexer wordt, kun je de grote vraagstukken niet in je eentje oplossen, niet als leider, niet als organisatie en zelfs niet als sector. Hoe ga jij je verhouden tot het ongemak als blijkt dat er geen quick wins meer zijn en dat je wicked problems niet zelf kunt fiksen? Wat doe je als je merkt dat jouw oplossing alleen op de korte termijn werkt, maar op de lange termijn niets oplevert? Hoe zit het HR-werk er in de toekomst uit? In de leergangen van AOG vliegen we dergelijke grote vraagstukken breed aan. We verdiepen ons in de gevolgen van de automatisering, de robotisering en de (de-) humanisering van werk. We lezen de toekomst en gaan uitgebreid in op de ontwikkelingen rondom Artificial Intelligence en de gevolgen ervan voor de arbeidsmarkt. We onderzoeken samen wat de technologisering betekent voor de inrichting van een organisatie. Daarbij kijken we ook naar ethiek en zingeving. Geleidelijk gaat het dan ook over de vraag: wat betekent dit allemaal voor jou als leider en als mens?’

Het cynisme voorbij in de tweede helft van je loopbaan

Een van die vraagstukken betreft de krapte op de arbeidsmarkt. Klaske constateert dat veel organisaties in dezelfde vijver vissen: allemaal zijn ze op zoek naar jonge medewerkers. ‘We weten dat het aantal jongeren demografisch gezien afneemt. Wat kun je doen om mensen te behouden die, zoals ik het noem in mijn boek, in de tweede helft van hun loopbaan zijn aanbeland? Hoe kun je die groep vitaal en gemotiveerd houden, zodat ze met plezier doorwerken tot hun pensioen of misschien zelfs nog daarna?’

Wanneer de tweede helft van je loopbaan begint verschilt per persoon. Klaske: ‘Je glijdt er geleidelijk in. Je merkt dat je krassen op je ziel hebt gekregen. Je voelt je nog als een jonge godin, maar zo word je niet meer gezien op de arbeidsmarkt. Dan kun je denken dat het mooiste is geweest en dat je niet meer echt meetelt. Dan kun je boos worden omdat je links en rechts wordt gepasseerd. Hoe kun je voorkomen dat je dan cynisch wordt? De tips die ik geef tijdens de leergangen heb ik opgenomen in mijn boek. Let wel, het is geen kookboek met kant en klare recepten. Ik geef handvatten om bij je eigen gevoel te komen, zodat jezelf de verantwoordelijkheid kunt nemen voor die tweede helft. Daarin heeft iedereen zijn eigen weg te gaan. De vraag is steeds: wat geeft jou een gevoel van plezier en voldoening in deze fase? Hoe word jij je echte zelf? Welke stappen kun je zetten? Neem je genoegen met wat je doet en diesel je door tot je pensioen? Of ga je ervoor, neem je risico’s en pak je nieuwe dingen op?’

Meer verschillen binnen generaties dan ertussen

Jongeren kunnen veel leren van medewerkers in de tweede helft van hun loopbaan, en andersom, is Klaskes overtuiging. ‘Ik denk liever niet in generaties. De verschillen binnen generaties zijn veel groter dan de verschillen ertussen. Natuurlijk zijn er oudere medewerkers die geen trek meer hebben in een late dienst, maar dat geldt evengoed voor jongeren. En ja, ouderen hebben soms wat meer hersteltijd nodig na een ziekte, maar de jongeren vallen dan weer met bosjes uit door chronische en overmatige stress. Ik geloof dus niet in generatiebeleid: het is wat mij betreft veel belangrijker om medewerkers in elke fase van hun loopbaan te motiveren met plezier hun werk te doen. Ouderen en jongeren kunnen van elkaar leren als ze maar met elkaar in gesprek blijven en er sprake is van sociale verbinding op het werk. Hoe meer diversiteit je hebt op de werkvloer, hoe beter de prestaties.’

Duurzaam werken: àlle medewerkers gemotiveerd en energiek

Ze verwondert zich soms over de mate van cynisme die ze weleens tegenkomt. ‘Als mensen verzuchten dat ze nog maar tien jaar hoeven tot hun pensioen, dan vind ik dat zonde. Maar ik wil ook niet belerend zijn. Misschien ben je een leuker mens als je op je werk je tijd uitzit en ondertussen privé allerlei leuke dingen doet. Voor organisaties is het echter essentieel om duurzaam werken te bevorderen, zodat al je medewerkers, in welke fase dan ook, gemotiveerd zijn om vol energie door te werken tot hun pensioen. En misschien zelfs daarna nog: vele mensen kijken uit naar hun pensioen, maar dat grote genieten valt vaak bitter tegen. Daar gaat mijn volgende boek wellicht over: wat kunnen we doen om mensen te faciliteren die na hun pensioen graag bezig blijven, een paar dagen in de week misschien of als vrijwilliger. Daar valt voor organisaties nog veel te winnen.’

Meer weten over de opleiding Visie op Werk en Arbeidsmarkt?

Op de hoogte gehouden worden?

Elke maand sturen we nieuw gepubliceerde kennisartikelen en houden we je op de hoogte van (gratis) inspiratiesessies en relevante informatie over onze academische opleidingen.