De kracht van kwetsbaarheid: ‘Het maakt je een betere leider’

Esmé ziet zichzelf in de spiegels bij Museum Kade in Amersfoort. Een foto die voor haar reflectie symboliseert.

In verband met de 60^e editie Verandermanagement willen op een bijzondere manier terugkijken op deze leergang. Dit artikel is daarom onderdeel van een serie waarin alumni een foto aanleveren die speciaal voor ze is. We gaan met ze in gesprek over de betekenis erachter en de ontwikkeling die ze hebben doorgemaakt.

Deze keer: alumna Esmé Rijs.

Duidelijk zijn over wat je wil en waar je naar op zoek bent in je baan. Voor Esmé Rijs, lid van het directieteam van Transport en Logistiek Nederland, heeft het veel vruchten afgeworpen toen ze vele jaren geleden haar wensen kenbaar maakte op de werkvloer. 

‘Ik ben mijn loopbaan begonnen als beleidsmedewerker bij een politievakbond. Vier jaar lang ben ik bezig geweest met inhoudelijke zaken, zoals pensioenregelingen. Maar het was niet wat ik écht wilde doen. Het liefst had ik een communicatiefunctie, omdat dat aansloot bij mijn opleidingsachtergrond. Dat besloot ik aan te geven bij collega’s. Het bleek dat er toevallig net een communicatiemedewerker wegging bij het bedrijf. Je raadt het al: ik nam zijn plek in.’

‘Mijn nieuwe functie bestond voornamelijk uit het coördineren en organiseren van acties van de vakbond. Ik combineerde mijn kennis over communicatie met de kennis die ik had over inhoudelijke zaken. Dat ging zo goed dat ik op mijn 29^e mijn eerste leidinggevende functie kreeg aangeboden.’

Niet de leukste leidinggevende

‘Als ik erop terugkijk was ik niet altijd de leukste leidinggevende. Hoewel mijn intenties oprecht waren, werkte mijn handelingswijze soms averechts. Functioneringsgesprekken dacht ik bijvoorbeeld helemaal uit, zodat ik goed voorbereid overkwam op degene die tegenover me zat. Het was goedbedoeld toen ik het grootste gedeelte van het gesprek aan het woord was en een samenvatting presenteerde van de afgelopen periode. Maar het had het tegenovergestelde effect: de medewerkers kregen het gevoel dat ik een monoloog voerde en geen moeite deed om ze te leren kennen. Zo heb ik nog een voorbeeld: ik delegeerde niet graag, omdat ik mensen niet wilde opzadelen met meer werk. Ook dit pakte anders uit dan ik had verwacht. Het bleek namelijk dat ik overkwam alsof ik niet genoeg vertrouwen in ze had. Alsof ik ze de kans ontnam om iets nieuws te leren. Een aparte gewaarwording.’

Onderdompelen en reflecteren

‘Er ging natuurlijk genoeg wél goed, want ik maakte stappen als leidinggevende en kwam uiteindelijk in het MT terecht. Op een gegeven moment kreeg ik sterk de behoefte om mezelf langdurig onder te dompelen in materie en uit mijn comfortzone te stappen. Ik wilde kennis opdoen, reflecteren, en mezelf verder ontwikkelen. Zo kwam ik in aanraking met AOG en Verandermanagement.’

‘De opleiding deed me de wereld om me heen met frisse ogen aanschouwen. Wat me vooral is bijgebleven is het kijken naar wie ik zelf ben als leider. De begeleidende foto bij dit artikel heeft daarom met een spiegel te maken. Want voor mij gaat het om reflecteren, spiegelen en openstaan voor feedback. Hoe ben ik bezig, hoe ben ik een goed voorbeeld, hoe ben ik een leider? Waar zitten mijn blokkades en hoe ga ik ermee om? Dat hebben Marco de Witte en de andere docenten (en mede-cursisten) me echt bijgebracht.’

‘Wat vind jij?’

‘Wat ik heb geleerd is dat ik niet alles alleen kan doen en hoe ik vanuit het geheel naar vraagstukken kan kijken. Ik durf meer los laten, te handelen vanuit mijn intuïtie, mensen meer ruimte te geven, eerlijk te zijn over wanneer ik iets niet weet, en niet bang te zijn om aan de ander te vragen ‘wat vind jij?’ Voorheen zou ik zo’n vraag als teken van falen hebben gezien. Maar sinds ik heb gereflecteerd op waar mijn gedrag vandaan komt, heb ik nieuwe inzichten die me hebben geholpen het anders aan te pakken.’

Kwetsbaarheid en menselijke leiders

‘Volgens mij ben ik een leukere leidinggevende geworden. Ik houd me minder vast aan regels en sta open voor het onbekende. Je kunt altijd iets nieuws proberen en als het niet werkt, dan doe je het weer anders. Tegenwoordig laat ik een bepaalde kwetsbaarheid zien die ik eerst bij mezelf hield. Inmiddels weet ik: in kwetsbaarheid zit kracht. Het maakt je een menselijke leider en dat is altijd één van de mooiste dingen die je je medewerkers kunt bieden.’