Verder denken over de toekomst van werk

Als ze voor groepen boventallige medewerkers staat of individueel werkzoekenden begeleidt weet ze waar ze het over heeft. Aaltje Vincent schrijft boeken over het vinden van nieuw werk, traint loopbaanprofessionals en begeleidt werkzoekenden. Haar motto: werk moet je veroveren. Een methode die al acht jaar succesvol is. Ze volgt de leergang Strategisch Ondernemen met Arbeid om bij te tanken en om haar aanpak nog toekomstbestendiger te maken.

In 1982, het jaar dat ze haar heao-diploma Communicatie behaalde, was het bijna net zo lastig om werk te vinden als de laatste jaren het geval is. Aaltje Vincent maakte persoonlijk mee wat het betekent om ontslagen te worden, een outplacement door te maken en op zoek te moeten gaan naar nieuwe werk. “Ik kan me goed verplaatsen in mensen die dit meemaken en die ervoor gaan.”

Na een outplacement-traject op haar 28e ontmoette ze iemand die haar vroeg samen een bureau op te zetten. “Ik wist inmiddels dat ik niet goed gedij in grote organisaties en hielp hem om outplacementbureau Phoenix Loopbaanadviseurs op te bouwen. Ik stelde cv’s en brieven op met klanten, trainde ze en merkte dat al mijn talenten hier tot uiting kwamen: je verplaatsen in een ander, goed kunnen schrijven en confronterend trainen.”

De boeken

Een aantal werkgevers later, in 2007, begon ze voor zichzelf en in 2009 werd ze fulltime ondernemer. In die periode schreef ze een werkboek over solliciteren. “Dat boek werd snel opgepikt: een uitgever zag er brood in en zo publiceerde ik in 2007 Jobmarketing, een boek vol praktijkvoorbeelden dat tot mijn verbazing een grote vlucht nam. In die tijd moesten grote organisaties veel werknemers ontslaan en mijn boek werd gezien als bruikbaar hulpmiddel tijdens die ontslagrondes. Sindsdien train ik ook de loopbaancoaches die zo’n bedrijf in huis heeft of inhuurt en geef ik presentaties aan groepen boventallige werknemers. Tegen werknemers zeg ik altijd: werk moet je veroveren. Grijp je coach bij de lurven en leer wat er te leren valt. Het effect is dat de coach beter wordt benut.”

Ontslagbrief op de mat

Van haar boek is inmiddels de 24e druk verschenen. “Het heet nu Jobmarketing 2.0. Ik heb de sociale media erin verweven.” Haar visie is niet veranderd. “Beschouw jezelf als product en doe alles om je doelgroep te bereiken. Bedenk wat je kunt en welke talenten en ervaringen aantrekkelijk zijn voor een werkgever. Welke oplossing bied jij? Is daar vraag naar? Als je werk wilt doen waar geen vraag naar is, kun je het wel schudden. Mensen vinden dat een harde boodschap, maar het is nu eenmaal zo dat werkgevers alleen mensen aannemen aan wie ze behoefte hebben.”
Vooral in grote organisaties, waar werknemers soms al dertig tot veertig jaar werken, komt ze mensen tegen die totaal overrompeld zijn door hun aanstaande ontslag. “Ze snappen niet wat hun overkomt. Het is heel lastig om die mensen in beweging te krijgen. Hoe korter het sociaal plan, met (om)scholingsmogelijkheid, hoe sneller ze elders een baan vinden.” Ondertussen ziet ze de arbeidsmarkt veranderen. “De crisis houdt ooit op. Je ziet dat er meer nadruk komt te liggen op duurzame inzetbaarheid. De vraag is steeds hoe je als werknemer fris blijft en je vakmanschap en netwerk up-to-date houdt. Hoe zorg je ervoor dat je je brood duurzaam kunt blijven verdienen? Het is essentieel dat je altijd een goed cv klaar hebt staan, dat je werkt aan je netwerk en dat je sociale media slim gebruikt.”

Bijtanken

Ze schreef nog een paar boeken: Solliciteren via LinkedIn met recruiter Jacco Valkenburg, Werk vinden met social media en na Jobmarketing 2.0  in 2012 volgde in 2014 Het grote sollicitatiewerkboek. Daarna besloot ze dat het tijd was om bij te tanken en is ze begonnen aan de leergang Strategisch Ondernemen met Arbeid bij de AOG School of Management. Tijdens de leergang wil ze haar eigen duurzame inzetbaarheid verbeteren door munitie op te doen voor haar gesprekken met opdrachtgevers. “Daar kwam bij dat ik jaar na jaar zoveel heb gegeven dat ik sterk behoefte had om bij te tanken. Om zelf weer eens geïnspireerd te worden.” Met nog een blok te gaan merkt ze het verschil in de manier waarop ze gesprekken aangaat met opdrachtgevers. “Het is fantastisch om je visie op werk nu en in de toekomst zo te kunnen verrijken. Ik zie dit als een essentiële investering in mezelf en in mijn bedrijf.”

Windrichtingen

Wat haar vooral aanspreekt is de manier waarop docenten verbanden leggen tussen actuele vraagstukken en de wetenschap. Vincent: “Wat voor mij een eye opener is, was het college van de rector magnificus van de RUG over de invloed van de windrichtingen op onze economie. Toen de zeilschepen werden vervangen door stoomschepen veranderde alles. Hetzelfde geldt voor de uitvinding van het internet. Ook daardoor is de wereld en daarmee de aard van werk sterk veranderd. Je baan verliezen is van alle tijden. De vraag is hoe je daar bovenuit kunt stijgen. Wat is je plan B? Daarover ga ik met mensen in gesprek. Deze leergang helpt mij om dat gesprek goed aan te gaan.”

Een goed gesprek

Ze is een visiedocument aan het voorbereiden over duurzame inzetbaarheid. “Als je je vak wilt uitoefenen moet je niet op een eiland blijven zitten, maar moet je je verbinden met de rest van de wereld. Dat is helemaal niet nieuw, dat is ook van alle tijden. Ervaringen uitwisselen via LinkedIn is in feite niet anders dan wat men vroeger binnen gildes deed. Als je duurzaam inzetbaar wilt blijven, moet je op de hoogte zijn van wat er in je vak speelt. Het punt is dat veel mensen onbewust bekwaam zijn. Ze hebben geen idee hoeveel ze in hun mars hebben. We moeten middelen ontwikkelen waarmee mensen ontdekken wat ze kunnen. Dan heb je niet genoeg aan tests en assessments. Wat je vooral nodig hebt is een goed gesprek en de veerkracht om te leren omgaan met tegenslag.”

Rode draad

In haar individuele begeleiding is dat gesprek meestal de essentie. “Dan zit ik drie uur met iemand te praten en leg ik de rode draad bloot. Mensen vertellen over zichzelf en ontdekken zo dat ze veel meer kunnen en gedaan hebben dan ze dachten. Op die manier leren ze ook hoe zij de oplossing kunnen worden waar een werkgever naar op zoek is. Dat is meteen het punt waar al mijn boeken beginnen. Als je dat weet, kun je echt aan de slag.”

Dit interview is op december 2015 gepubliceerd in alumnimagazine Broerstraat 5.