Hoe krijg je als strategisch adviseur grip op complexe vraagstukken?

“Er is altijd een ander perspectief.” Dat is kort samengevat een belangrijke les die Rik van Niejenhuis heeft geleerd van de leergang Publieke Strategie en Leiderschap. Als strategisch adviseur ruimte, gebiedsontwikkeling & economie bij de gemeente Eemsdelta kwam hij tijdens de leergang in gesprek met beleidsmakers in Brussel en Den Haag. ‘Dan blijkt dat zij heel anders aankijken tegen Noord-Nederland. Je merkt dat Europa ook iets van onze regio vindt en zie je ineens een ander perspectief.’

Omgekeerd waren Europa en ‘Den Haag’ voor Rik ook abstracte begrippen. Maar door de contacten die hij tijdens de opleiding legde, realiseerde hij zich dat in Brussel en Den Haag gewoon collega’s werken. Mensen uit het openbaar bestuur met wie je kunt samenwerken. ‘Het is erg interessant om met zoveel onbekende deelnemers in aanraking te komen. Ze werken allemaal op andere plekken maar worstelen wel met dezelfde problemen.’

Greep op problemen

Rik was ook raadslid in de gemeente Groningen en heeft grote interesse in politiek en openbaar bestuur. Hij begon aan de opleiding, omdat hij zich wilde ontwikkelen in het openbaar bestuur. En hij had vragen als: wat is een leider, hoe word ik een goede leider, waar wil ik naartoe? Maar vooral ook: hoe krijg ik greep op de strategische vraagstukken die voor een kleine en niet draagkrachtige gemeente van belang zijn? ‘Dat is vaak lastig. Met een andere gemeente en de provincie is de gemeente Eemsdelta weliswaar aandeelhouder van de haven van Delfzijl, maar Groningen Seaports beheert de haven en bepaalt wat er gebeurt met de ruimte. Terwijl dat voor ons en de bewoners wel van belang is, want ook in Eemsdelta wordt de ruimte schaars. Vul je die met landbouw, zonnepanelen, industrie, woningen of een landschap dat bijdraagt aan biodiversiteit en waterberging?’

Aardbevingsproblematiek

Nog een voorbeeld van een vraagstuk is de aardbevingsproblematiek. Voor Rik zijn de Groningse aardbevingen alledaagse werkelijkheid. De gemeente Eemsdelta moet bij alles rekening houden met mogelijke aardbevingen. ‘Huizen scheuren, de riolering verzakt en een nieuwe brug moet aardbevingsproof zijn. Verder behartigt de gemeente ook de belangen van de bewoners naar de overheid. Want de aardbevingen hebben een enorme impact op mensen, gezinnen en dorpen. We moeten greep houden op wat voor hen belangrijk is en zorgen dat ons niet dingen overkomen omdat bijvoorbeeld de Nationaal Coördinator Groningen dat wil. Dat lukt zeker niet altijd, maar we moeten het blijven proberen.’

Handelingsopties

Rik merkt dat hij zich steeds bewuster is van het feit dat er handelingsopties zijn. ‘In het verleden ging ik intuïtiever te werk. Niet dat dat verkeerd uitpakte, maar ik merk nu dat ik door de aangereikte theorie en de ervaringen die ik tijdens de modules opdeed, methodischer werk. Zo maak ik nu vaak een krachtenveldanalyse: wie is het eens, wie niet en hoe krijgen we die mee? Of ik bel toch nog iemand uit mijn netwerk met de vraag hoe die tegen een vraagstuk aankijkt. Ook dan zie je ineens een ander perspectief.’