Onderwijs als hoop op een betere toekomst

Een onderwijsmens in hart en nieren. Zo omschrijft Annalies Mulder zichzelf. Voor haar betekent onderwijs de hoop op een betere toekomst. Een motto waar ze als directeur regiovestigingen van het Dr. Nassau College naar handelt en leeft. Het volgen van de leergangen Nieuw Leiderschap in Organisaties en Bestuurlijk Leiderschap bij AOG School of Management hebben deze drijfveer nog verder aangewakkerd. “Mijn visie op onderwijs is onveranderd, maar ik heb deze kunnen verbreden en verdiepen.”

“Onderwijs als hoop voor een betere toekomst is voor mij geen loze kreet, maar iets wat ik ook echt vind. Die overtuiging komt voort uit een persoonlijke ervaring. Toen ik zelf op de havo zat, wilde ik balletdocent worden, maar op mijn school vond men dat niets, want in zo’n beroep zat geen toekomst. Als puber hoop je juist dat school je ondersteunt bij het nastreven van je dromen, maar in plaats daarvan werd ik actief tegengewerkt. Ik ben dus geen balletdocent geworden, maar ben teruggekomen naar het voortgezet onderwijs omdat ik vond dat het anders moest.”

Afrekencultuur

“Ik ben eerst gaan werken als docent Nederlands. Daarna beklom ik de managementladder en nu ben ik regiodirecteur van drie vestigingen van het Dr. Nassau College geworden. Vanaf het begin wilde ik werken aan mijn visie op onderwijs als hoop voor de toekomst, maar waar ik tegenaan liep was de afrekencultuur. Begrijp me goed, iedereen staat met de beste bedoelingen voor de klas, maar er heerst een mindset in het onderwijs die gaat over cijfers en systemen. Als de inspectie komt, gaat het niet over de mooie dingen die je doet, maar over de vraag of je je eindexamencijfers op orde hebt. Natuurlijk moet je de basis op orde hebben, maar er is zoveel meer mogelijk.”

Dialoog over de betekenis achter data en cijfers

“Als scholen beconcurreren we elkaar omdat we worden afgerekend op het aantal bekostigde leerlingen die we binnenhalen. Juist in deze tijd zouden we moeten samenwerken. Maar dat wordt ons bijna onmogelijk gemaakt door die nadruk op data en cijfers. Daar wil ik iets aan doen. Tijdens de leergangen van AOG School of Management heb ik geleerd dat ik dat niet buiten het systeem moet doen. Je basis moet op orde zijn: daar begint het mee. Zoals Philip Wagner het uitlegde: als je te gedreven bent, verlies je de realiteit uit het oog en word je een idioot. Die opmerking heeft me aan het denken gezet: je hebt je visie en je gedrevenheid, maar daar handel je naar binnen het systeem. Zo heb ik gaandeweg geleerd om de dialoog aan te gaan over waar het echt om draait in het onderwijs. Over de betekenis achter de data en de cijfers.”

Persoonlijke ontwikkeling en het collectieve zelf

“Tijdens de leergang Nieuw Leiderschap in Organisaties lag de focus voor mij op het proces en mijn eigen persoonlijke ontwikkeling. Ik leerde hoe ik de medewerkers en leerlingen in mijn organisatie centraal kon stellen. De volgende leergang was Bestuurlijk Leiderschap en toen kreeg ik de context aangereikt waarin ik die ontwikkeling kon plaatsen. Ik leerde hoe ik kon bijdragen aan het collectieve zelf, aan het algemeen belang. Mijn visie op onderwijs is onveranderd, maar ik heb deze kunnen verbreden en verdiepen. Ik heb meer houvast gekregen over hoe ik denk als mens en duidelijkheid over mijn kernwaarden en missie. Ik weet nu hoeveel moed en lef het vergt om radicale keuzes te maken en om ergens voor te staan.”

Vooruitgang en drab in het filterzakje

“Ik ben ook aan het denken gezet over hoe je mensen in beweging kunt krijgen en je verantwoordelijkheid als bestuurder daarin. Als bestuurder ben je, zoals Philip Wagner het omschreef, van de afdeling vooruitgang maar ook voor de drab onder in het filterzakje. Je bent er voor iedereen: voor de mensen die zich ontwikkelen, maar ook voor de medewerkers die niet goed functioneren. Je moet oog hebben voor het geheel, voor het collectieve zijn. Niet om mensen erop af te rekenen of er meteen iets aan te doen, maar om vanuit introspectie erover na te denken en richting te geven aan de ontwikkelingen.”

Inspiratie in plaats van motivatie

“Ik ben ervan overtuigd geraakt dat je mensen pas in beweging krijgt als je ze inspireert. Motiveren houdt moeten in en dus kun je alleen je zelf motiveren. Vanuit je eigen intrinsieke motivatie kun je anderen overtuigen en daardoor inspireren, zodat ze zelf in beweging komen. En daarvoor moet je out of the box denken. Neem de nadruk op het behalen van hoge cijfers op school. Heb je gefaald als je een zeven haalt in plaats van een acht? Ik kijk veel liever naar de ontwikkeling die iemand doormaakt. En dan kom ik terug bij mijn eigen ervaring toen ik op de havo te horen kreeg dat ik mijn droom om balletdocent te worden maar beter kon vergeten. Waarom inspireren we leerlingen niet om te onderzoeken wat ze echt leuk vinden? Het gaat erom dat leerlingen zelf ontdekken waar hun drive zit en hoe ze hun kwaliteiten kunnen ontwikkelen in een richting die bij hun droom past.”

Corona

“De gevolgen van corona voor het onderwijs zijn fors. We weten niet waar het naartoe gaat. Daarom moeten we buiten de kaders durven te denken. Hoe bieden we leerlingen in deze tijd wat ze nodig hebben? Dan gaat het wat mij betreft niet over de vraag of ze wel absent zijn tijdens online lessen, maar of ze elkaar online kunnen ontmoeten, of ze wel goed in hun vel zitten. Wij zetten de leerlingen centraal door ze een coach te geven die een paar keer per week contact met ze opneemt. Ik ben steeds op zoek naar eenvoudige oplossingen die rust brengen, maar ik ben ook van de afdeling vooruitgang. Dit is de tijd van de radicale stappen. Van het lef om kansen te grijpen die deze situatie ook biedt. Zodat we ondanks alles met het onderwijs de hoop op een betere toekomst kunnen waarmaken.”

 

Wil je meer leren over hoe je de essentiële ingrediënten van jouw leiderschap vertaalt naar de bestuurlijke context en vanuit eigenheid daar iets aan toevoegen? Download de brochure Bestuurlijk Leiderschap.