Meesterschap in Adviseren | de vaardigheden voorbij

Paul Kloosterboer, kerndocent van Meesterschap in Adviseren, geeft een preview uit zijn nieuwe boek over interne advieskracht.

Elk samenwerkingsverband staat bol van gedoe. Belangen en behoeften overlappen en botsen continu. Met jouw kennis van je vak én het veld heb je als in- of externe professional* een unieke potentie als bindmiddel van dit verwarrende en spannende weefsel van werkrelaties. Bijvoorbeeld als antenne voor en duider van signalen uit de praktijk. Als verspreider van kennis, ideeën en succesvolle praktijken. Of als regisseur en bemiddelaar bij beleidsontwikkeling tussen eenheden en partijen. Waarde co-creëren door het koppelen van kennis, ervaringen, behoeften en belangen. Elke kwestie op jouw vakgebied is een kans het organisatorische netwerk te verbinden en verder te ontwikkelen.

Een mooie belofte, maar nog niet zo makkelijk waar te maken. Systematisch opbouwen van ervaring, experimenteren en reflecteren helpen om die belofte in te lossen. Om alle valstrikken en voetzoekers die hierbij op je pad komen meester te worden. Meesterschap in adviseren.

Dat klinkt pretentieus. Toch noem ik het zo, omdat het volgens mij een stevige professionele en persoonlijke ontwikkeling vraagt om een beetje in de buurt te komen. Het lijkt op topsport: geen enkele proeve van meesterschap geeft de garantie dat het de volgende keer weer lukt.

Meesterschap in adviseren vergt inzicht in en overzicht op (1) het vakgebied van adviseren (jawel, het is echt een vak!), (2) de context waarin je opereert en (3) de bagage die je zelf meeneemt als persoon.

Adviseren gaat, naast je vakkennis, over de het hele professionele repertoire van adviesrollen, -aanpakken, -benaderingen, technieken en –instrumenten. Allemaal zaken die je je eigen kunt maken om effectiever te worden in je rol als adviseur.

De context gaat over de personen en partijen waar je in je advieswerk mee te maken hebt. Je opdrachtgever(s), je eigen baas, de doelgroep en allerlei andere belanghebbenden in het organisatorische veld. Waarom zijn ze betrokken? Wat staat er voor hen op het spel? Hoe verhouden ze zich tot elkaar, wat is hun verleden en waarom komt het adviesvraagstuk in deze vorm, op dit moment bij deze personen op deze wijze naar voren als iets waar men jou voor nodig heeft?

Ik gaat over het belangrijkste gereedschap dat je als adviseur meeneemt in elke adviessituatie. Dat ben je namelijk zelf. Je professionele en persoonlijke waarden, je karakter, drijfveren en talenten. Die hele persoonlijke bagage is voelbaar aanwezig voor je gesprekspartners en jezelf en onderscheidt je van je vakbroeders en zusters. Misschien nog wel meer dan je kennis van zaken.

De wisselwerking tussen deze drie aspecten zijn ook belangrijk. Zo is je competentie de mate waarin je het adviesrepertoire meester bent. En omgekeerd, de mate waarin jij als persoon iets toevoegt aan dat repertoire. Wat kan ik in mijn adviesrol?

Wat je bereikt als adviseur in je werkveld bepaalt je waarde. Je lost een probleem op voor de een, je leert anderen iets en je biedt emotionele of praktische steun aan een derde. En je vervult daarmee je eigen behoeften aan bijvoorbeeld zingeving, erkenning en inkomen.

Een relatief nieuw gebied is hoe jij je plek vindt tussen de behoeften en belangen om je heen en die van jezelf. Stap jij snel in de plek die je wordt aangeboden? Bijvoorbeeld een gat dichtlopen dat een ander heeft laten vallen. Of controleren en rapporteren over de realisatie van beleid, waardoor je vertrouwensrelaties in het veld op het spel komen te staan. Of heb je zo je eigen manier om een draai aan de situatie te geven? Wie ben je het meest geneigd om blij te maken: je opdrachtgever, je doelgroep of jezelf? En wie maak je daarmee sterker en wie misschien wel zwakker? En wat is je reflex als het echt spannend wordt en hoe effectief is dat? Ofwel, wat is jouw ‘plek der moeite’?

Vragen die gaan over ‘plek’. Welke plek biedt het systeem je aan en welke plek neem je van nature in? Voel je je ‘op je plek’ of juist ‘van je plek’? Dat kun je bijvoorbeeld merken aan je eigen energiehuishouding en die van de mensen om je heen.

Meesterschap in adviseren is bekwaamheid in dit veld. Alert op wat er gaande is, hoe dat op je inwerkt en wat je daarin doet en teweeg brengt. Dat gaat niet altijd perfect en er gebeurt vaak iets onverwachts. Meesterschap is het vermogen daarin steeds weer een waardevolle plek te vinden.

 

* bijvoorbeeld strategisch beleidsadviseur, juridisch, marketing- of technisch specialist, project- of programmamanager, of professional in de sfeer van bedrijfsvoering, zoals ICT, HRM, financiën, kwaliteit, organisatie of communicatie. Intern adviseren doe je als je voor langere tijd deel uitmaakt van het organisatorische systeem of netwerk waarin je adviseert. Ongeacht wat er op je naamkaartje staat.

Dit is een preview uit het nieuwe boek van Paul Kloosterboer over interne advieskracht. Paul is bij AOG School of Management kerndocent van de leergang Meesterschap in Adviseren.