‘MVO begint bij de consument’

Maatschappelijk verantwoord ondernemen is ‘in’. Maar is het ook verantwoord voor bedrijven die hun ecologische en sociale waarden negatief terugzien in hun financieel-economische waarde?

MVO is het bewust richten van de ondernemingsactiviteiten op waardecreatie op langere termijn in drie dimensies: Financieel-economische waarden, Profit, Ecologische waarden en Planet en Sociale waarden.   Net als in de balanced score card zou er een balans moeten zijn tussen de dimensies die MVO omvat. Binnen onze Westerse cultuur is het ook zo dat de drie dimensies worden opgepakt.

Ethiek
Westerse ondernemingen hebben te maken met een bont pallet aan stakeholders en toezichthouders die hen in enige mate dwingen zich te begeven binnen de opgelegde c.q. maatschappelijk geaccepteerde en/of gereguleerde kaders van arbeidsomstandigheden (kinderarbeid, discriminatie, werktijden, salariëring veiligheid en gezondheid), milieu (energie, afvalverwerking etc.) en ethiek (omkoping, productveiligheid etc.). Opkomende economieën als China zijn echter  minder gebonden aan deze kaders en tonen afgelopen jaren enorme groeicijfers. Zo is bijvoorbeeld de Nederlandse import uit China in de periode 2000 tot 2005 gestegen van 4 naar 23 miljard euro terwijl de import uit Noord-Amerika bijvoorbeeld slechts steeg van 23 naar 25 miljard euro.

Rijnlands
Dit sturen op de korte termijnresultaat staat op gespannen voet met het westerse (vooral Rijnlandse) gedachtegoed, waarbij de onderneming naast de korte termijn profit ook stuurt op de overige MVO thema’s, waarover ook verantwoording wordt afgelegd via bijvoorbeeld een Maatschappelijk Jaarverslag. Een mooi voorbeeld van dit verschil werd gegeven door het TV-programma Keuringsdienst van Waarde waarbij een onderzoek werd verricht naar de door IKEA aangeboden mondgeblazen wijnglazen welke voor € 1,50 per stuk worden verkocht. In Nederland blijkt dit soort glas machinaal niet voor dit bedrag geproduceerd te kunnen worden, laat staan dat het beperkte aantal glasblazers dit in prijs en volume zouden kunnen leveren. Onderzoek door het programma gaf uiteindelijk uitsluitsel dat in de grootste glasblaasfabriek van China er grote aantallen glasblazers worden ingezet om dit wijnglas voor IKEA te produceren.

Verantwoordelijkheid
Vragen of dit ARBO of milieutechnisch verantwoord was werden niet gesteld, maar de conclusie is dat de volledig gemechaniseerde, geautomatiseerde en maatschappelijk verantwoorde Nederlandse glasproducenten ondanks hun logistieke voordeel niet kunnen concurreren met hun Chinese concurrent. Zolang de Westerse consument geen vraagtekens plaatst bij een mondgeblazen glas van € 1,50, bedrijven als Ikea dit blijven importeren en het Oosten erop blijft verdienen kan er geen sprake zijn van een balanced MVO beleid. Verantwoord ondernemen, vraagt om verantwoordelijkheid. Ook in het Westen.

—
Zie ook:
‘Is MVO eigenlijk wel geschikt voor het MKB?’