Ervaringen van een alumnus | Leiderschap in Management

Begin jaren negentig studeerde Herman Lübbers Geschiedenis in Groningen en was hij vastbesloten om niet het onderwijs in te gaan. Dat is gelukt: hij werkt als operational teammanager bij pensioenuitvoerder TKP in Groningen, waar hij een team aanstuurt dat de pensioenadministratie uitvoert voor mensen die in de detailhandel werken. Hij volgde de leergang Leiderschap in Management omdat hij zijn praktische ervaring wilde aanvullen met theoretische bagage. “Academische vaardigheden heb ik genoeg, maar bij Geschiedenis leer je dan weer niets over bedrijfskundige vraagstukken.” In dit blog deelt hij zijn ervaringen met de eenjarige opleiding Leiderschap in Management.

“In 1992 ben ik afgestudeerd in de richting Oost-Europese geschiedenis en sindsdien heb ik allerlei banen gehad. Alleen niet in het onderwijs dus, hoewel dat wel vaak van historici wordt verwacht. Je kunt als historicus alle kanten op: je krijgt academische vaardigheden mee die overal te gebruiken zijn, zoals het doen van onderzoek, analyses maken, verslaglegging, schrijven en spreken. Die academische basis was de reden dat ik in mijn werk niet zo de neiging had om opnieuw een opleiding te doen.

Black box

“Ik ben bij TKP terechtgekomen via Achmea en werk nu alweer vijftien jaar op pensioengebied. TKP is een pensioenbedrijf dat de administratie doet voor grote pensioenfondsen. In feite zijn wij een soort black box: we versturen brieven en administreren gegevens van dertig pensioenfondsen waarbij in totaal vijf miljoen mensen zijn aangesloten. Daarmee zijn we een van de grootste pensioenuitvoerders in het land. Ik werk als teamleider in de backoffice en mijn team van 28 medewerkers doet de pensioenadministratie van deelnemers in de detailhandel.”

Wet van de remmende voorsprong

“Ik ben binnengekomen op een leidinggevende positie en merkte dat ik lange tijd genoeg had aan mijn academische achtergrond. Toch begon op een gegeven moment de wet van de remmende voorsprong voor mij te gelden: mijn functie groeide en ik kreeg meer te maken met complexe managementvraagstukken op het gebied van HR en strategie. Tegelijkertijd ontstond er bij mij zelf ook de wens om weer te gaan studeren. Ik had vooral behoefte aan meer theoretische onderbouwing van mijn werk. Ik deed de dingen omdat ik dacht dat het zo goed was, maar ik had geen kader. Een opleiding van drie jaar zag ik niet zitten, vandaar dat ik in eerste instantie heb gekozen voor een leergang Leiderschap in Management van een jaar gericht op leiderschap en strategie. Wat ik daar prettig aan vond was dat we steeds twee dagen en een avond heel intensief bezig waren. Dat is mij goed bevallen. Zo goed zelfs dat ik nu overweeg om een volgende leergang te gaan doen: Nieuw Leiderschap gericht op nieuwe vormen van leidinggeven waar hier bij TKP ook behoefte aan is.”

Theoretische onderbouwing

“Die theoretische onderbouwing heb ik zeker gekregen. In het begin vond ik de leergang verwarrend omdat ik niet wist hoe een en ander op elkaar aansloot. Na een paar sessies had ik de lijn te pakken en zag ik de dwarsverbanden wel. Wat mij zeer aansprak is dat je kritisch leert te kijken naar wat er allemaal over management wordt geschreven. In de literatuur kom je allerlei prachtige modellen tegen: boeken vol. Maar hoe weet je nu of een model in de praktijk werkt? Vaak blijkt dat een theorie achteraf is bedacht, waarbij de schrijver heeft beschreven waarom iets goed is gegaan in een bepaalde situatie. Achteruit juichen heet dat, las ik laatst in een artikel. Hetzelfde geldt voor modellen die leiderschapsstijlen beschrijven. Ik heb geleerd dat je je eigen verhaal eruit moet halen, jij bent de baas over de theorie, en moet doen wat voor jou het beste werkt.”

Variëren in leiderschapsstijl

“Wat mij persoonlijk in mijn eigen werk raakte was het onderscheid in leiderschapsstijlen, gebaseerd op het Rijnlandse en het Angelsaksische model. Wat ik heb geleerd is dat mijn manier van leidinggeven meer past bij het Rijnlandse model, dat in Nederland populair is. Ik ben meer van overleg dan van keihard sturen en afrekenen. Iedere leidinggevende heeft een voorkeursstijl en doet zijn stinkende best binnen die stijl. Mijn eigen benadering is niet veranderd, maar ik heb wel geleerd om meer te variëren. Soms is het effectief om iets directiever te zijn. In een andere situatie is het juist beter om in overleg te gaan of meer te lobbyen om iets voor elkaar te krijgen.”

Veranderen bij het koffieapparaat

“De module over veranderkunde vond ik ook erg interessant. Je kunt veranderingen niet altijd van bovenaf sturen, maar je kunt wel invloed op mensen uitoefenen. Je kunt veranderingen boven water wel proberen te structureren en af te bakenen, maar er gebeurt past iets onder water bij mensen in het hart en in de buik bij het koffieapparaat. Veranderen gaat met kleine stapjes bij de mensen zelf en vraagt een heel andere aanpak dan van bovenaf.”

Met de poten in de modder

“Als teammanager sta ik met de poten in de modder en heb ik te maken met problemen op het hoogste en het laagste niveau. Je staat er als teammanager tussenin. Door deze leergang heb ik meer inzicht in het bedrijf als geheel gekregen: ik kijk niet alleen meer door de bril van mijn eigen afdeling, maar op een hoger niveau. Ik zie beter wat er gebeurt in de keten. Zo werken we bijvoorbeeld met en workflowsysteem waarbij we in de backoffice veel controles moeten uitvoeren. Je kunt je concentreren op het proces aan de achterkant, maar veel van die controles zijn nodig omdat er zaken misgaan aan de voorkant. Het is dus veel efficiënter om de voorkant te verbeteren, zodat het proces aan de achterkant veel eenvoudiger kan worden. Dergelijke inzichten heb ik echt aan deze leergang te danken.”

Op  donderdag 16 april 2020 gaat de eerstvolgende editie van start. Het proefcollege vindt plaats op donderdag 23 januari 2020. Download de brochure voor meer informatie of neem contact op met de studieadviseur Ronald Hellinga via telefoonnummer 088 556 10 57 of per e-mail: hellinga@aog.nl.

N.B. Dit is een interview uit 2018. Na Leiderschap in Management heeft Herman Lübbers de leergang Nieuw Leiderschap in Organisaties afgerond.