Hoe ver reikt digitale transformatie als ons denken analoog blijft?

Zijn jullie écht digitaal getransformeerd of blijven jullie hangen in de digitale upgrade? De meeste organisaties zeggen tegenwoordig dat ze ‘digitaal transformeren’. Maar wat bedoelen we daar eigenlijk mee? Gaat het om het invoeren van nieuwe systemen, apps en dashboards? Of gaat het om een fundamentele verandering in hoe je werkt, denkt en waarde toevoegt? In de praktijk blijven veel organisaties hangen in wat je een digitale upgrade zou kunnen noemen. Ze vernieuwen hun tools, maar hun manier van organiseren en denken blijft grotendeels hetzelfde. Het ziet er moderner uit, maar onder de motorkap draait hetzelfde model door. Wat is eigenlijk het verschil tussen een gewone upgrade en een échte transformatie? En moeten alle organisaties die stap eigenlijk wel zetten, of is voor sommigen een eenvoudigere aanpak de verstandigste keuze? In dit artikel kijken we even verder dan de hype. 

Hoe herken je de digitale upgrade? 

1. “We zijn overgestapt op een nieuw zaaksysteem.”

Het werkt efficiënter, alles is nu digitaal. Maar de processen zijn 1-op-1 overgenomen van papier. Medewerkers vullen dezelfde velden in, maar dan online. Digitale transformatie of: hetzelfde denken, in een ander jasje? 

2. “We hebben een datateam opgericht.”

De nieuwe data-afdeling maakt handige dashboards. Maar de vragen komen top-down, vanuit management. Data wordt gebruikt om bestaande KPI’s te monitoren, niet om samen met professionals het werk te verbeteren. Digitale transformatie of: data als controle, niet als leerproces. 

3. “We gebruiken AI voor klantcontact.”

We wetten nu een AI-chat in voor klantvragen. De reactiesnelheid stijgt, de kosten dalen. Maar klanten voelen zich minder gehoord, en medewerkers leren vooral hoe ze het systeem kunnen ‘tweaken’, niet hoe ze klantbehoeften beter begrijpen. Digitale transformatie of: techniek als oplossing, zonder herijking van de relatie. 

Wat is dan wél digitale transformatie? 

Digitale transformatie gaat niet over sneller of efficiënter hetzelfde doen, maar over fundamenteel anders denken over waarde, werk en organisatie. Het gaat over het heruitvinden van je kern, in een wereld die steeds digitaler wordt. 

Een organisatie die dat op een indrukwekkende manier heeft gedaan, — zonder zichzelf als ‘techbedrijf’ te positioneren,  — is LEGO Group. 

Tien jaar geleden stond LEGO aan de rand van de afgrond. Kinderen speelden niet meer met fysieke blokjes. Toch wist het merk zichzelf opnieuw uit te vinden, niet door te digitaliseren wat ze al deden, maar door hun identiteit opnieuw te definiëren. Ze ontdekten dat hun ware kracht lag in creativiteit, verbeelding en spel, niet in plastic blokjes. Ze bouwden een digitaal ecosysteem rond hun community, zoals co-creatieplatformen, digitale bouwsets, games en augmented reality. 

Intern werkten ze toe naar een netwerkorganisatie: wendbaar, lerend en met directe betrokkenheid van klanten bij ontwikkeling. 

Juist omdat LEGO begon bij betekenis, werd technologie een krachtig middel, maar dat was geen doel op zich. Toch transformeerden ze zich van speelgoedfabrikant naar digitaal ecosysteem. 

Is digitaal transformeren noodzaak voor elke organisatie? 

Artificiële Intelligentie staat volop in de belangstelling en vult de krantenkoppen. Maar ook technologieën als blockchain, augmented reality of cloud computing evolueren steeds verder. Vragen jullie je ook wel eens af: missen we misschien iets? Zouden we sneller kunnen reageren op nieuwe kansen of risico’s? Verliezen we de jongere generatie omdat we vasthouden aan traditionele werkwijzen? Wat kunnen deze technologische ontwikkelingen betekenen voor onze organisatie? En is digitale transformatie voor álle organisaties een must? 

Natuurlijk hoeft of moet niet elke organisatie zich volledig digitaal te heruitvinden. Wat wél geldt, is dat elke organisatie zich moet verhouden tot een wereld waarin technologie het speelveld blijvend verandert. 

Als ambachtelijke meubelmaker, chocolatier of glasblazerij hoef je geen AI-labs te bouwen. De focus van zulke bedrijven ligt meestal op kwaliteit en maatwerk, met productie die aandacht heeft voor detail en vaak in beperkte oplage gebeurt. Waarden als persoonlijke betrokkenheid, duurzame klantrelaties en het behoud van traditioneel vakmanschap zijn daar het uitgangspunt. Wél zouden ze moeten nadenken over hun online vindbaarheid of dataveiligheid. 

Een non-profit hoeft niet per se een app te lanceren, maar moet zich wel bewust zijn van hoe digitaal gedrag de relatie met hun doelgroep verandert. Denk bijvoorbeeld aan een lokale tennisclub die vooral via mond-tot-mondreclame en flyers werkt om leden of deelnemers voor een toernooi te werven, maar baat kan hebben bij digitale communicatie om leden en supporters beter te bereiken. Of aan een bejaardenhuis dat naast persoonlijke zorg ook digitale middelen kan inzetten om bewoners te verbinden met familie en mantelzorgers. 

Of laten we eens naar onszelf kijken, bij AOG School of Management geloven we in de kracht van reflectie, ontmoeting en dialoog. We zijn geen onderwijsfabriek en willen dat ook niet worden. Toch zien we dat digitale middelen ons kunnen helpen om ons onderwijs te verdiepen, zonder het persoonlijke karakter te verliezen. Denk aan online intervisie, hybride colleges of digitale leeromgevingen die het gesprek tussen deelnemers ondersteunen. Voor ons is digitale transformatie geen automatisering om de efficiëntie, maar een manier om de kwaliteit van het leren te versterken. 

Kortom: digitale transformatie is geen verplicht pad, maar een strategische keuze. Een keuze om technologie niet alleen als versneller te zien, maar als een kans om je bestaansreden opnieuw te doordenken. 

De vraag voor de organisatie van de toekomst 

Willen jullie wel voor een transformatie gaan? 

De uitdaging is helder. Ben jij bezig met een digitale upgrade, het simpelweg verpakken van bestaande processen in een digitale vorm, of sta je open voor een diepgaande digitale transformatie waarbij processen, cultuur en waarden radicaal herzien worden? 

Als jouw organisatie daadwerkelijk wil transformeren, dan draait het om meer dan technologische vernieuwing. Het gaat om het durven loslaten van bekende structuren en het herontwerpen van wat waardevol is voor medewerkers, klanten én de samenleving. 

Willen jullie aan de slag met de vraag zijn wij bezig met het vernieuwen van systemen of met het vernieuwen van betekenis? Download dan de brochure van de opleiding Digitale Transformaties. 

Ben jij klaar om de digitale toekomst van jouw organisatie vorm te geven? 

Download de brochure