De kracht van verveling

Wanneer heb je je voor het laatst eens écht verveeld? Niet een hele dag of hele middag, maar gewoon een paar minuten. Lang geleden vermoed ik. Waarschijnlijk nog voordat je een smartphone in je bezit had. De smartphone heeft namelijk onze verveling verdrongen. Even wachten of niks te doen? We flippen onze smartphone uit onze zak en de aandacht verdwijnt in de rabbithole van nieuws, e-mail en sociale media. Mentale popcorn. En dat is een zegen en een vloek.

Weg gefilterd ongemak

Ik ben als trendwatcher digitale technologie vaak positief over de mogelijkheden van de digitale wereld. Over het gemak, de efficiency en het comfort dat de digitalisering, onze apps en smartphone, ons iedere dag weer brengen. Wat mij vervolgens persoonlijk en professioneel interesseert zijn de onvoorziene en onbedoelde gevolgen hiervan. Dat bijvoorbeeld ‘ongemak’ (zoals verveling) steeds meer wordt weg gefilterd uit ons dagelijks leven. Het verdienmodel van bedrijven is namelijk dat ze ons ongemak wegnemen.

Diensten worden daarbij steeds meer on-demand, gepersonaliseerd, 24-7 beschikbaar en zijn ingesteld op onmiddellijke behoeftebevrediging. Voorbeelden? ‘Vandaag besteld, morgen in huis’. ‘On-demand kijken, luisteren en lezen op basis van jouw unieke belangstelling’. En dus ook de smartphone als snoepgoed voor onze hersenen. Kortom; onze behoeften en impulsen worden door de digitalisering steeds meer bevredigd. Is dat een zegen of een vloek? Beide wat mij betreft. Soms ook een vloek.

Ontleren

We ontleren gaandeweg namelijk een aantal zaken. Ten eerste ontleren we een aantal praktische vaardigheden zoals het hoofdrekenen en het navigeren, maar ook het durven aanspreken van een vreemde op straat om bijvoorbeeld de weg te vragen. Ten tweede, en misschien nog wel belangrijker: we ontleren ook om met ongemakkelijke gevoelens om te gaan. Door de digitalisering filteren we namelijk steeds meer ongemakkelijke momenten, gevoelens weg die eigenlijk stiekem heel waardevol zijn. Ongemakkelijke situaties en gevoelens zijn belangrijk, want daar leren we van. Het is oefenmateriaal. Oefenmateriaal voor je persoonlijke ontwikkeling.

Laat het ongemak toe

Door je te vervelen kun je bijvoorbeeld je eigen creatief denken stimuleren (‘wat zal ik nu eens gaan doen?’). Door wat meer ongemak in je leven toe te laten word je misschien geduldiger. Leer je wat meer te onthaasten. Of leer je misschien om de lat in je leven niet al te hoog te leggen. Of leer je je eigen FOMO (fear-of-missing-out, angst om iets leuks te missen) te herkennen. Het ervaren van ongemak in je werk, vriendschap, relatie kun je stom vinden, maar je kunt het ook zien als een moment van reflectie. Van bespiegeling. En een moment misschien om in beweging te komen om iets te veranderen. Ongemak durven voelen is soms een vonk om een vlam aan te steken om je persoonlijke ontwikkelingsmotor aan te zetten. Ongemak kan dus waardevol zijn en hoeft niet meteen ‘weg’.

Want volgens mij zit in het leren om met ongemak om te gaan, juist de sleutel van geluk: het kunnen omarmen van ongemak als wezenlijk onderdeel van ons mensenleven.

Jarno Duursma is TEDx spreker, trendwatcher en auteur. De meest recente stukken van Jarno gaan over ‘Machines met verbeeldingskracht’ en over ‘Deepfake Technologie’. Meer weten over Jarno Duursma? Bezoek zijn website

Meer weten over nieuw leiderschap? Download dan de brochure Nieuw Leiderschap in Organisaties.