‘Had ik maar een professionele opdrachtgever …’

Adviseren kerndocent Paul Kloosterboer

Paul Kloosterboer, kerndocent Meesterschap in Adviseren

Herkent u dit? Een hooggeplaatste manager of directeur wil u als intern adviseur of professional inschakelen voor een klus. Er moet een verbetering tot stand komen in de organisatie op uw vakgebied. Maar daarover leven intern ook allerlei gevoelens. Paul Kloosterboer, kerndocent van de leergang Meesterschap in Adviseren schreef hier een blog over.

De interne gevoelens zijn in de afgelopen periode verder gevoed door de besprekingen over dit onderwerp. Uw opdrachtgever ziet dat wel, maar vindt dat het tijd wordt om meters te maken. Hij of zij vindt dat u de geschikte persoon bent om er nu verder werk van te maken. Het lijkt hem weinig zinvol weer terug in het verleden te duiken hoe de situatie is ontstaan. Uw eerste taak is daarom te inventariseren wat er nog moet gebeuren om de verbetering in werking te laten treden en vervolgens de betrokkenen daarin mee te nemen en te begeleiden. Het is belangrijk, dus deze klus krijgt prioriteit, de opdrachtgever zal dat afstemmen met uw leidinggevende.

Met gemengde gevoelens verlaat u het gesprek. Natuurlijk bent u blij een rol te krijgen bij het oplossen van dit belangrijke vraagstuk dat op uw terrein ligt. U heeft er zin in, maar er kriebelt ook iets ongemakkelijks. Wat gaan de betrokkenen in de organisatie straks zeggen? Weet ik wel alles wat er te weten valt? Als het tegenvalt, welke steun krijg ik dan van mijn opdrachtgever? En ik had ook nog een paar andere klussen. Ik moet dus kiezen en andere mensen teleur gaan stellen. Wat zullen zij en mijn leidinggevende daarvan vinden? U heeft deze twijfels niet allemaal in het gesprek naar voren gebracht. Je kunt als professional je opdrachtgever toch niet met al je eigen sores lastig vallen.

Als je door een systemische bril kijkt, zijn er voor de adviseur in dit soort gesprekken vier plekken te onderscheiden: de aangeboden, de ideale, de magische en de vitale plek. De ‘aangeboden plek’ is de klus die de opdrachtgever je voorschotelt. Die is niet vrijblijvend, want daar speelt altijd iets van het ongeschreven verticale oercontract doorheen: ‘In ruil voor werk, ruimte, geld en rugdekking help je mij en maak je het mij niet te lastig.’ Verticale loyaliteit.

De tweede is de ‘ideale plek’. Dat is als je je werkelijk honderd procent gezien en serieus genomen voelt door je opdrachtgever en die echt samen met jou wil nadenken hoe jij de klus zo goed mogelijk naar een goed einde brengt. Dit is dus het professionele, horizontale ideaalcontract waar we van dromen. Partners. Het komt voor, maar niet heel vaak. Een opdrachtgever zit ten slotte met een vraagstuk dat hij zelf niet kan oplossen, wat hem onzeker maakt.

De ‘magische plek’ is waar je naartoe beweegt als het oercontract en het ideaalcontract met elkaar botsen. Wat doet dat met je? En wat doe je dan? Ga je bijvoorbeeld in discussie met de opdrachtgever? Ga je hem verleiden met een aantrekkelijke wijsheid of perspectief? Of verzin je tijdens het gesprek vast uitwegen voor de leeuwen en beren die je ziet. Gooi je al je twijfels op tafel of probeer je je opdrachtgever gerust te stellen dat zijn vertrouwen in jou terecht is? Vaak zijn dit bewegingen die je al heel lang kent van jezelf als het lastig wordt. Loyaal aan je eigen, vroeg geleerde overlevingsrepertoire.

De ‘vitale plek’ is de plek waar uiteindelijk iedereen sterker van wordt. Je houdt contact met de opdrachtgever en blijft dicht bij zijn controleneiging en onderliggende zorgen, zonder in de aangeboden plek te stappen. Je registreert je eigen gevoelens van irritatie of angst en herkent je eigen magische beweging. Je blijft echter geduldig in contact met jezelf en je opdrachtgever. Vragen stellend, mogelijkheden testend of gewoon zwijgend: wie wordt hier sterker van, wie niet? Loyaliteit aan het grotere geheel.

Te makkelijk om waar te zijn, of te waar om makkelijk te zijn?

Op de hoogte gehouden worden?

Elke maand sturen we nieuw gepubliceerde kennisartikelen en houden we je op de hoogte van (gratis) inspiratiesessies en relevante informatie over onze academische opleidingen.