Het Business model van de natuur

Jack Crielaard

Donderdag 4 juni is de eerste editie van de leergang Leiderschap in Duurzaamheid onder leiding van kerndocent Helmut Kaltenbrunner van start gegaan. Samen met deelnemers uit onder meer het onderwijs, de overheid, zorg, techniek en financiële sector gaan we de komende maanden verder denken over de concrete invulling van duurzaamheid binnen de eigen context. Hoe voeg je duurzaamheid toe aan de kernactiviteiten van je organisatie? Hoe zorg je er als leider voor dat je de organisatie en haar stakeholders meekrijgt?

Ecologisch Systeem Model

Tijdens de eerste module legde drs. Jack Crielaard de relatie tussen natuur en organisaties. Ook ging hij in op wat leiders van organisaties kunnen leren van de natuur. In zijn Ecologisch Systeem Model (ESM) beschouwt Crielaard organisaties als ecosystemen. “Organisaties hebben net als ecosystemen een omgeving en organismen die er leven. Er vinden processen plaats en er treden effecten op. Wij als mens zijn ook onderdeel van die natuur. We proberen daar vaak los van te denken, maar veel van onze functies hebben direct te maken met allerlei natuurlijke processen”.

Niet-natuurlijk organiseren

Organisaties houden zich vandaag de dag steeds meer bezig met het verhogen van de productie om zo steeds meer winst te generen. Door deze focus zijn ze ook los gaan denken van hun natuurlijke context. De wijze van organiseren verandert steeds meer naar een niet-natuurlijke. Hierbinnen is te veel nadruk komen te liggen op beheer en controle, terwijl het model van Crielaard een natuurlijke manier van organiseren weergeeft. “Je moet lef hebben om ruimte te creëren en daarmee kansen te scheppen. De natuur kent ook geen strategie of organisatieschema. Mozaïeken of patronen in de natuurgebieden ontstaan”.

Omgevallen boom

Hij noemde het voorbeeld van een omgevallen boom in een bos: “Door het omvallen van de boom, ontstaat er een ruimte in de natuur voor een nieuwe invulling. Er komen nieuwe processen op gang en er komt plaats voor nieuwe organismen”. In een organisatie werkt dat hetzelfde: door het creëren van een lege plek, ontstaat er ruimte in de organisatie en haar omgeving. Het is van belang om deze ruimte niet opnieuw in kaderen, maar juist vrijheid te geven aan mensen zodat er nieuwe dingen kunnen ontstaan. Hierdoor laat je mensen werken vanuit hun eigen talenten.

Duurzame waarden

Dit vraagt een andere manier van leidinggeven, waarbij het niet gaat om controle en beheer, maar veel meer om gemeenschappelijke waarden, zoals: diversiteit, duurzaamheid, mens- en omgevingsgerichtheid. Als je elkaar kunt vinden in bepaalde waarden, dan kun je een andere manier van leidinggeven toepassen. Niet vanuit wantrouwen, maar gericht op vertrouwen in de ander. In zijn vermogen en intenties.

De bijdrage van Crielaard heeft een mooie basis gelegd voor een nieuwe visie op Leiderschap in Duurzaamheid. De komende maanden wordt deze visie verder uitgebouwd en omgezet in een concrete organisatiestrategie, waarbij winst en doelmatigheid worden gekoppeld aan duurzame waarde.

Bent u nieuwsgierig naar de leergang Leiderschap in Duurzaamheid?

Download dan hier de brochure of neem contact op met de studieadviseur Ronald Hellinga. Hij is bereikbaar via telefoonnummer 088 556 1057 of per e-mail hellinga@aog.nl.