Het afsluitende examen van een leergang

Begin juni sloten we de 20e editie van de leergang Publieke Strategie & Leiderschap af met een examen. Het resultaat was prachtig: alle deelnemers aan het examen zijn geslaagd. Maar wat gebeurt er in de zaal tijdens het examen eigenlijk?

Wel, de examencommissie bestaat uit vier leden: de voorzitter die tevens kerndocent is, twee externe leden (die in dit geval ook als docent een rol in de leergang hadden) plus ondergetekende als secretaris. De kandidaat krijgt eerst de gelegenheid om wat te vertellen over zijn ingeleverde visiedocument, het proces van totstandkoming, iets wat hem is bijgebleven uit de leergang, of iets anders wat hij de moeite van het delen waard vindt. Door over een onderwerp te praten dat na aan het hart van de deelnemer ligt, merk je dat de eerste zenuwen wat gaan liggen. Meestal is het dan de voorzitter die de eerste inhoudelijke vraag over het door de kandidaat geschreven visiedocument stelt. Publieke Strategie & Leiderschap is een leergang die gericht is op visievorming op verschillende gebieden, bijvoorbeeld:

• de invloed van veranderingen in de samenleving op de publieke sector;
• de eigenheid en legitimiteit van organisaties met een publiek karakter;
• de betekenis en consequenties van (proactief) leiderschap in een publieke omgeving;
• de vormgeving van de toekomstige positionering, structuur en cultuur van de eigen organisatie;
• de rol van de eigen attitude en kwaliteiten als cultuurdrager en initiator van veranderingen;
• het vergroten van de persoonlijke effectiviteit in strategische besluitvorming en implementatie

De visiedocumenten van deelnemers beslaan dan ook een breed spectrum aan onderwerpen. Dit jaar ging het bijvoorbeeld over een evaluatie van de invoer van een shared service centre bij de politie, of over de trend van gemeenten om allerlei vormen van burgerparticipatie te ontwikkelen, of over leiderschapsrollen bij een gemeente die opgaat in een grote gemeente, of over de vraag hoe en hoe actief een waterschap zich met het oog op de toekomst moet afficheren. Het mooie aan deze leergang en dit soort gesprekken vind ik de maatschappelijke relevantie van het onderwerp en de betrokkenheid van de deelnemer daarbij. Er is tijdens de leergang aandacht besteed aan vakoverstijgende vraagstukken. Bijvoorbeeld over verantwoordelijkheid: waar begint die, waar houdt die op. In gesprekken daarover tijdens de leergang merk je dat deelnemers ontzettend veel aan elkaar hebben. In het examen is hier ook aandacht voor: welke groei heb je als persoon doorgemaakt, wat heb je geleerd van de besproken theorieën en modellen? Hoe heb je die ingezet in je visiedocument? De examencommissie probeert te achterhalen of de deelnemers in staat zijn om met die modellen te spelen. Niet de blinde toepassing ervan staat centraal, maar de ontwikkeling van het vermogen om ze ter discussie te stellen, om ze te vormen naar de eigen weerbarstige praktijk. Dit zijn vaak gewoon heel boeiende gesprekken.

Naast het visiedocument worden ook twee door de deelnemer voorbereide stellingen besproken. Met een stelling plus toelichting laat de deelnemer zien dat hij de theorie beheerst en dat hij in staat is om hierover een academische discussie te voeren. Dit blijkt lang niet altijd gemakkelijk te zijn.
Na driekwartier weet de commissie voldoende en wordt de kandidaat gevraagd even buiten plaats te nemen zodat in een kort overleg een evaluatie van het gesprek en het visiedocument kan plaatsvinden. Dat is voor de kandidaten natuurlijk een spannend moment, maar in de meeste gevallen is de commissie er binnen drie minuten uit. En voor alle kandidaten van editie 20 was het dus goed nieuws!

Dit is een bijdrage van Janjaap Fleurke, studieadviseur van de leergang Publieke Strategie en Leiderschap. Bent u nieuwsgierig geworden wat de leergang voor u kan betekenen? Wilt u ook meedoen aan een examen?  Neem dan contact op met Janjaap via telefoonnummer 088 556 10 52 of per e-mail fleurke@aog.nl. Op 31 oktober aanstaande start de leergang Publieke Strategie & Leiderschap.