Woningcorporaties opereren in een wereld waarin veel verandert en die steeds complexer wordt. Zo voelt Actium een stevige maatschappelijke verantwoordelijkheid voor het huisvesten van de meer kwetsbare woningzoekenden en op het gebied van verduurzaming. Opgaven die steeds vaker verder reiken dan de grens van de eigen organisatie,  waardoor organisatiegrenzen vervagen en samenwerking met anderen steeds belangrijker wordt. Annet van Rossum: “Het werk is dus behoorlijk in beweging en dat vraagt aandacht voor de manier waarop onze leidinggevenden medewerkers begeleiden.”

Nieuwe strategische koers nodig

Die veranderende en complexe wereld vraagt van corporaties om zichzelf opnieuw uit te vinden. Zo ook Actium, dat sinds 1 januari 2018 werkt op basis van een nieuwe strategische koers met als pijlers oog voor ieder mens, vernieuwing en duurzaamheid. Van Rossum: “Hoe zorg je er voor dat die koers handen en voeten krijgt? Hoe ga je om met die complexiteit? We wilden een lerende organisatie worden, die op een vernieuwende manier omgaat met leren en werken. Daarvoor heb je leidinggevenden nodig die medewerkers daarbij faciliteren, coachen en ondersteunen. Die een lerende omgeving creëren waarin medewerkers zich veilig voelen en ruimte krijgen om te experimenteren. Daarom waren we op zoek naar een partner die een leergang zou opzetten om ons te helpen in deze ontwikkeling.”

Ideale mix

Op basis van een programma van eisen nodigde Actium drie partijen uit om met een aanbod te komen, waaronder AOG School of Management. Blaauw: “Leiderschapsgroei gaat vaak over vaardigheden, competenties en onderlinge samenwerking. Maar in de snel veranderende wereld is ook behoefte aan nieuwe kennis en inspiratie. We wilden de wereld van buiten meer naar binnen halen. Al snel beseften we dat we daarvoor twee van de drie gevraagde partijen graag aan elkaar zouden verbinden: AOG kenden we al goed vanwege leergangen die we er persoonlijk hadden gevolgd en we wisten dus dat met hen het kenniscomponent goed geborgd was. Het Zuiderlicht bracht de verbinding tussen de opgedane kennis, de persoonlijke ontwikkeling van de deelnemers en de borging in de organisatie. Gelukkig waren beide partijen bereid om dit traject samen vorm te geven en dat heeft een prachtige leergang opgeleverd.”

Denken oprekken en praten zonder oordeel

Het Vanuit Kennis naar Groei-programma bestond uit verschillende onderdelen, variërend van inhoudelijke colleges tot intervisiesessies en persoonlijke gesprekken. De thema’s werden op de eerste dag door de deelnemers samen met AOG School of Management en Het Zuiderlicht vastgesteld, waardoor het draagvlak groot was. Van Rossum: “De colleges hadden een overkoepelend karakter en gingen vooral over denken, veranderen en organiseren. Een mooi voorbeeld was een dag met een filosoof die ons denken flink heeft opgerekt. Hij introduceerde het begrip ‘vrije ruimte’ in een wereld die complexer wordt en waarin alles steeds sneller verandert. Wij hebben de neiging om meteen antwoord te willen geven of in oplossingen te denken. Die dag leerden we hoe je kunt reflecteren op wat je doet en hoe je in die snelheid rustmomenten inbouwt.” Blaauw waardeert deze manier van leren, omdat deelnemers tijdens de inhoudelijke colleges vrijuit, zonder oordeel, konden praten over de aangereikte kennis. “Je zag ruimte ontstaan in de hoofden van mensen, waardoor we vraagstukken meer open durven aan te gaan.”

Effecten van leergang sijpelen door

Gaandeweg merkten Blaauw en Van Rossum dat de effecten van de leergang doorsijpelden in de hele organisatie. Van Rossum: “Ik hoorde mensen die niet aan de leergang meededen dezelfde termen gebruiken. Het begon echt te leven.” Blaauw vult aan: “We zijn als organisatie reflectiever geworden. We zijn beter in staat om het ongemak toe te laten van het niet weten. Wat ook echt bij een lerende organisatie hoort is dat we medewerkers het vertrouwen geven om buiten de lijntjes te kleuren en dingen uit te proberen. Dat is ook een ontwikkeling die we met deze leergang hebben ingezet: het coachende en faciliterende leiderschap waarmee je ruimte creëert voor mensen om te leren en te groeien.” Tijdens de coronacrisis kreeg het leren een extra impuls, vertelt Van Rossum. “Het ene na het andere experiment popte op bij collega’s. Ze voelden zich veilig genoeg om het te proberen en ik denk dat dit mede door de leergang komt.”

Leiderschap is geen kunstje

“De grootste les van deze leergang was dat je anders kunt leren dan je gewend bent”, vervolgt ze. “Wij zijn nogal praktische types en het liefst willen we morgen toepassen wat we vandaag hebben geleerd.  Maar leiderschap is geen kunstje dat je even leert. Het is een kunde die je je geleidelijk eigen maakt en die je verder kunt ontwikkelen tot kunst. Deze leergang was een zoektocht waarvan je de opbrengst niet meteen kunt vastpakken. Een reis die kennis oplevert waardoor je misschien over een maand, drie maanden of een jaar opeens denkt: kijk, nu zie ik wat er is gebeurd.”

Connecting the dots

Ook persoonlijk hebben Blaauw en Van Rossum veel aan de leergang gehad. Blaauw: “Connecting the dots. Daar ging het voor mij om. Vrij vertaald betekent dat voor mij dat je de verbindingen pas echt goed ziet, als je terugkijkt. Ik ben op zoveel fronten geïnspireerd en gelijktijdig geconfronteerd. Regelmatig in verwarring gebracht én ook weer gerustgesteld. En dat past bij AOG. Je wordt continu aan het denken gezet en gevoed om uiteindelijk je eigen visie te vormen. Wat ik vooral heb geleerd is dat in de complexe wereld van nu, het ‘niet weten’ van groot belang is. Dat je met onzekerheid naar de toekomst kunt kijken, geeft de ruimte die nodig is om de goede vragen te stellen.” “Leren is inderdaad niet altijd leuk”, beaamt Van Rossum. “De lessen waren best pittig. Soms was ik totaal in verwarring, maar juist dat ongemak zorgt ervoor dat je iets leert.”

Belofte om door te gaan

De leergang is inmiddels afgesloten en de certificaten zijn verstrekt. Maar de ingezette verandering stokt niet, benadrukt Blaauw. “We hebben geleerd dat zo’n ontwikkeling niet in één keer hoeft plaats te vinden. We beginnen klein en kijken steeds wat het effect is voordat we verder gaan. De ontwikkeling die we in gang hebben gezet gaat gewoon door.” Van Rossum: “Dat hebben we elkaar tijdens de laatste sessie beloofd en daar herinneren we elkaar nog regelmatig aan. Kennissessies, reflecties en intervisies zijn terugkerende activiteiten geworden.”

In tijden van continue veranderingen is het voor organisaties cruciaal om toegevoegde waarde te bieden: nu en in de toekomst. Maar hoe kun je vooruit kijken en rekening houden met de wereld die verandert, als de problematiek van vandaag steeds de aandacht vraagt? Hoe stuur je jouw organisatie in een toekomstbestendige richting? Met nieuwe kennis en inzichten zijn wij graag jouw partner bij het opzetten van een incompany-programma op maat. Van een programma met een aantal korte inhouse masterclasses tot meerjarige leer- en ontwikkeltrajecten.