“De diepte in met de leergang Leiderschap in Onderwijsbestuur”

Frits Hoekstra, voorzitter college van bestuur Stichting Confessioneel Onderwijs Leiden

Hij was een jaar of vijf directeur-bestuurder van het Bornego College in Heerenveen, toen Frits Hoekstra besloot zich eens goed te gaan verdiepen in wat nu echt besturen is. Hij had al wel wat kortere cursussen gevolgd, maar wilde nu meer de diepte in. Dat werd de leergang Excelleren in Onderwijsbestuur van AOG School of Management. “Ik had er van alumni goede berichten over gehoord en AOG School of Management staat goed aangeschreven.”

Rol van bestuurder
“Op het moment dat ik met de leergang begon, had ik al wel ervaring als bestuurder, maar ik wist niet echt goed wat besturen nu werkelijk is. Ik handelde op mijn gevoel en op basis van de kennis die je hebt als schoolleider. Door de leergang kreeg ik een veel beter beeld van mijn rol als bestuurder van een organisatie. Wat ik op mijn gevoel deed, was gelukkig goed, maar ik kon mijn beslissingen nu ook echt onderbouwen met argumenten en op basis van modellen.”

“We hebben twee volle dagen besteed aan strategisch management, waarbij we stevige literatuur te verwerken kregen. Op basis daarvan heb ik bijvoorbeeld stakeholdersbeleid ontwikkeld voor de eigen organisatie, want dat was er nog niet.”

Ander bestuurlijk repertoire
“Ik rondde de leergang Excelleren in Onderwijsbestuur, die nu Leiderschap in onderwijsbestuur heet, in maart 2017 af en in datzelfde jaar solliciteerde ik naar mijn huidige functie in Leiden. Dat was niet gepland, maar ik denk dat ik juist op deze baan kón solliciteren, omdat ik de leergang had gevolgd. Je hebt net iets meer bagage en ik had een beter beeld van wat een grote organisatie van je verwacht. In Heerenveen was ik als directeur-bestuurder half bestuurder, nu ben ik het fulltime met meer afstand, en dat vereist wel een ander bestuurlijk repertoire. Daar heb ik tijdens de leergang kijk op gekregen.”

“Persoonlijk ben ik een fel voorstander van bijzonder onderwijs. Ik vind dat dat moet blijven. Maar in Heerenveen hadden we met leerlingenkrimp te maken, en dan kun je kiezen: de concurrentie aangaan met openbare scholen of samenwerken. Dan rijst de vraag wat dat voor jou als bestuurder persoonlijk betekent en wat het voor de organisatie betekent. Jouw persoonlijke mening en het organisatie belang kunnen conflicteren.”

Inspirerende colleges
“Al aan het begin van de leergang kreeg je de vraag wat jou op bestuurlijk gebied bezighield in de organisatie. Dat was in mijn geval mijn visie op bijzonder onderwijs versus de maatschappelijke opdracht om voor alle kinderen keus in onderwijs te bieden in een krimpregio. Als directeur-bestuurder voelde ik me verantwoordelijk voor al het voortgezet onderwijs in de regio om de school heen. Het is maatschappelijk belangrijk dat je bijvoorbeeld alle vormen van technisch onderwijs kunt blijven aanbieden in de regio. Tegelijkertijd had ik de bestuurlijke opdracht om het protestants-christelijke onderwijs in stand te houden.”

“Tijdens de leergang ben ik me in die vraag gaan verdiepen. Inspirerende hoogleraren en wetenschappers gaven tijdens colleges prachtige nieuwe en diepgravende gedachtes over hoe je dit kunt oppakken. Ik leerde dat er een prima tussenweg bestaat, dat je in samenwerking toch je eigen identiteit kunt behouden. Die samenwerking is uiteindelijk ook gerealiseerd.”

Bestuurder moet kundig zijn
“Mijn stelling is dat je een huis van boven naar beneden schildert. Dat wil zeggen dat als je inzet in deskundigheidsbevordering verwacht van de docenten, je als bestuurders ook moet blijven werken aan beter worden. Je moet weten wat besturen inhoudt. Dus ja, een stevige leergang volgen is dan wel goed.”

“Ik ken mensen die bij de start van hun bestuurdersbaan deze leergang hebben gevolgd. Dat kan, maar ik geloof dat je er nog meer uit kunt halen als je al meer ervaring hebt als bestuurder.Dan kun je de goede vragen stellen. Ik kan deze leergang in elk geval aan iedereen aanraden. De opleiding vraagt veel van je, maar is zeer de moeite waard.”